
دانلود پروژه مقاله امکان سنجی توسعه شهرستان پارس آباد مغان بعنوان منطقه آزاد تجاری با استفاده از مدل SWOT word دارای 20 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود پروژه مقاله امکان سنجی توسعه شهرستان پارس آباد مغان بعنوان منطقه آزاد تجاری با استفاده از مدل SWOT word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود پروژه مقاله امکان سنجی توسعه شهرستان پارس آباد مغان بعنوان منطقه آزاد تجاری با استفاده از مدل SWOT word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن دانلود پروژه مقاله امکان سنجی توسعه شهرستان پارس آباد مغان بعنوان منطقه آزاد تجاری با استفاده از مدل SWOT word :
چکیده:
شهرستان پارس آباد مغان به مانند سایر مناطق مرزی ایران به دلیل دور افتادگی از شهرهای بزرگ بیش از هر نقطه دیگر مورد غفلت واقع شده است. وجود اختلافات مرزی با کشورهای مجاور و عدم امنیت این مناطق، گسترش فعالیت های سود آور غیر قانونی و عدم تمایل به سرمایه گذاری در بخش های مولد از یکسو و جدایی گزینی فرهنگی در بعضی مناطق به دلیل وجود اقلیت های قومی و مذهبی در آنها، باعث عقب ماندن و محرومیت این مناطق از روند توسعه کشور گردیده است. این شهرستان بعنوان قطب کشاورزی و دامپروی شمال غرب کشور و به دلیل داشتن خاک حاصلخیز کشاورزی، موقعیت جغرافیایی مناسب، قرارگیری در کنار رود ارس، مرز بین ایران و جمهوری آذربایجان، قابلیت تبدیل شدن به منطقه آزاد تجاری را دارد و می تواند بخشی از مشکلات اقتصادی منطقه و کشور را برطرف کند. هدف این تحقیق امکان سنجی توسعه شهرستان پارس آباد مغان به عنوان منطقه آزاد تجاری بود. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. در روش میدانی پرسشنامه در قالب مدل SWOT ابزار گرداوری اطلاعات بود. پرسشنامه در اختیار 30 نفر از صاحبنظران و اساتید دانشگاه های شهرستان پارس آباد مغان قرار گرفت.
امکان سنجی شهرستان پارس آباد مغان با استفاده از تکنیک SWOT در چهار مرحله مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج یافته ها نشان می دهد که کل امتیاز وزن دار در جدول ماتریس عوامل داخلی 2/55 و در جدول ماتریس عوامل خارجی 2/76 است که اعداد حاصله بیشتر از 2/5 بوده، در واقع قوت ها بر ضعف ها و فرصت ها بر تهدیدها غلبه دارند. در نهایت نوع استراتژی حاصل شده، استراتژی تهاجمی بود. در پایان پیشنهاداتی برای توسعه منطقه ارایه شده است.
واژه های کلیدی: توسعه، توسعه منطقه ای، مناطق آزاد تجاری، SWOT، پارس آباد مغان
1 – استادیارگروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز، نویسنده مسئول f-jafari@tabrizu.ac.ir
2 – کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری
-1-1 مقدمه
-2-1 طرح مساله
پیگیری توسعه پایدار در برنامه ریزی های محیطی و حفظ منابع طبیعی و انسانی نوعی خاص از روش شناسی را طلب می کند تا بتوان با استفاده از یک دیدگاه نظام یافته و در نظر گرفتن مجموعه عوامل گوناگون به تصمیم گیری در سطوح خرد و کلان پرداخت (احدنژاد روشتی و همکاران، .(1391 توسعه پایدار، پدیده ای با ابعاد گسترده و پیچیده است که در رشد و تکوین شهرها تأثیر گذار بوده، عوامل اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و اکولوژیک را مورد توجه قرار می دهد. آنچه امروزه مهم است، آگاهی از نقاط قوت و ضعف ابعاد اجتماعی، اقتصادی، زیست-محیطی و اکولوژیک توسعه است، که می تواند عاملی مهم در جهت رفع مشکلات و نارسایی های موجود برای نیل به رفاه اقتصادی و سلامتی اجتماعی و دستیابی به توسعه پایدار و در نهایت به عدالت اجتماعی باشد (نسترن و همکاران،
.(1389 همزمان با برنامه سوم توسعه قبل از انقلاب و انتخاب صنعت به عنوان الگوی توسعه، ایجاد قطب های رشد، به عنوان راهبردی برای توسعه مطرح شد که پیامد آن به وجود آمدن یک قطب بزرگ اقتصادی و سیاسی در تهران و تمرکز شدید سرمایه و نیروی انسانی در آن بود. به تبع این امر در بیشتر استان های کشور نیز نوعی عدم تعادل بین مرکز و سایر شهرستان های استان و به طور کلی بین شهر و روستا پدید آمد که حاصل آن مهاجرت های گسترده از روستاها و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ بود (احمدی و دادجو، .(1391 در این میان مناطق مرزی ایران به دلیل دور افتادگی از شهرهای بزرگ بیش از هر نقطه دیگر مورد غفلت واقع شدند. وجود اختلافات مرزی با کشورهای مجاور و عدم امنیت این مناطق، گسترش فعالیت های سود آور غیر قانونی و عدم تمایل به سرمایه گذاری در بخش های مولد از یکسو و جدایی گزینی فرهنگی در بعضی مناطق به دلیل وجود اقلیت های قومی و مذهبی در آنها، باعث عقب ماندن و محرومیت این مناطق از روند توسعه کشور گردید. آنچه ما آن را محرومیت مینامیم، در حقیقت عدم استفاده مناسب از ظرفیت مناطق مختلف است. محرومیت مناطق به این دلیل نیست که آن مناطق ضعیف هستند، بلکه آن مناطق فرصت شکوفایی نداشتهاند. به دلایل متعدد مدیریتی، اجتماعی و سیاسی نتوانسته ایم از امکانات موجود در منطقه به صورت مطلوب استفاده کنیم. به طور کلی شهرستان پارس آباد مغان نیز به مانند سایر نقاط مرزی کشور به دلیل عدم فرصت شکوفایی، مشکلات اقتصادی و اجتماعی مانند بیکاری، مهاجرت به شهرهای بزرگ در این منطقه بوجود آمده است. در اکثر کشورهای توسعه یافته از توانمندی های نقاط مرزی به بهترین شکل در قالب مناطق آزاد تجاری-صنعتی استفاده می شود تا ضمن کمک به اقتصاد کشور به اقتصاد منطقه نیز کمک نماید.
اقتصاد تک محصولی ایران در حال حاضر با کمبود سرمایه و ارز، عقب افتادگی نسبی دانش فنی و فناوری، صادرات کم و کارایی اندک مواجه است اما با حمایت از مناطق آزاد تجاری می توان بخشی از کاستی های اقتصاد کشور به ویژه در زمینه صادرات و ارز را مرتفع ساخت و فضایی مناسب در کشور برای همسویی اقتصاد ملی با اقتصاد جهانی بوجود آورد. مقاله حاضر سعی دارد تا به توانمندی های منطقه مرزی پارس آباد مغان که دارای موقعیت ویژه، خاک حاصلخیز، شرایط جوی مناسب، قرارگیری در کنار رود ارس، مسیر ارتباطی بین المللی بین ایران و جمهوری
2
آذربایجان، با رویکرد منطقه آزاد تجاری با استفاده از مدل SWOT بپردازد تا نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای این منطقه مشخص شود تا در نهایت راهکارهای برای توسعه پایدار شهرستان پارس آباد مغان در قالب منطقه آزاد تجاری ارایه شود.
-3-1 اهمیت و ضرورت
علی رغم وجود موانع و محدودیت های بسیار، فعالیت مناطق بصورت مناطق آزاد تجاری، بسیاری از کشورهای جهان، این فعالیت را بعنوان بهترین مدل برای توسعه اقتصادی بویژه در مناطق مرزی انتخاب کرده اند. وجود فرصت ها و منابع عظیم در هر منطقه می تواندِآینده ای روشن را نوید دهد. اما وجود منابع و فرصت در این زمینه کافی نیست بلکه لازم است با استفاده از روش های علمی و کارآمد به برنامه ریزی برای استفاده درست از منابع و فرصت ها پرداخت. طی دو سال اخیر بحث تبدیل شدن منطقه مرزی دشت مغان به منطقه ی آزاد تجاری مطرح شده است که در چند سال آینده به منطقه آزاد تجاری ارس می پیوندد. شهرستان پارس آباد مغان به علت داشتن جاذبه هایی مانند خاک حاصلخیز، شرایط جوی مناسب، قرارگیری در کنار رود ارس، محور ترانزیتی جمهوری آذربایجان-ایران، قابلیت تبدیل شدن به منطقه آزاد تجاری را دارد. از سوی دیگر این شهرستان با مشکل بیکاری و مهاجرت، عدم توسعه صنایع، عدم صادرات محصولات کشاورزی به طور مستقیم و; روبرو است که می توان از منطقه آزاد تجاری به عنوان یکی از راهبردهای حل این معضلات و کمک به توسعه اقتصاد منطقه و ملی استفاده کرد.
-4-1 اهداف پژوهش
هدف کلی این پژوهش امکان سنجی توسعه شهرستان پارس آباد مغان به عنوان منطقه آزاد تجاری با استفاده از مدل
SWOT است تا ضمن مشخص شدن نقاط قوت و ضعف درونی، فرصت و تهدیدهای بیرونی منطقه، برنامه راهبردی مناسب برای توسعه این منطقه ارایه شود.
-5-1 پیشینه پژوهش
متاسفانه در کشور ما تحقیقات زیادی در مورد مناطق مرزی صورت نگرفته است. اما برخی از این تحقیقات عبارتند از:
در مقاله ای تحت عنوان توسعه پایدار مناطق مرزی؛ راهبرد اساسی حفظ امنیت مرزها که توسط حسن احمدی و روزبه دادجو (1391) انجام شده، نتایج تحقیق بیانگر آن است که تغییرات شاخص های اجتماعی به دلیل مرزی بودن منطقه طی ده سال اخیر در جهت تحقق توسعه پایدار نبوده است. همچنین با تحلیل ساختار فضایی منطقه مشخص می شود که امکانات در منطقه مطابق الگوی مناسب توزیع نشده است.
نتایج مطالعه ی میثم موسایی و جمال عزیزیانی فر تحت عنوان توجیه اقتصادی ایجاد منطقه آزاد تجاری- در استان کردستان (1387)، بیانگر آن است که استان کردستان با توجه به پتانسیل ها و مزیت های فراوان خود می تواند به عنوان یکی از گزینه های مناسب ایجاد منطقه آزاد تجاری نقش قابل ملاحظه و موثری به منظور حضور موفقیت آمیز کشور در عرصه تجارت جهانی و کمک به توسعه صنعتی کشور ایفا نماید.
3
نتایج مطالعه محمدباقر قالیباف و مهرداد کرمی تحت عنوان توسعه منطقه ای در نواحی مرزی شمال غرب ایران: نمونه موردی منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس (1390)، بیانگر آن است که منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس با توجه به موقعیت ژئواستراتژیک، همسایگی با کشورهای C.I.S (کشورهای مستقل منافع المشترک)، قرارگیری در کریدورهای بین المللی حمل و نقل و قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم، نزدیکی به ترکیه بعنوان دروازه اروپا، وجود رودخانه ارس، مستعد توسعه همه جانبه منطقه ای است.
نتایج مطالعه حسن افراخته با عنوان مشکلات توسعه منطقه ای و شهرهای مرزی: مطالعه موردی: زاهدان، ایران The
problems of regional development and border cities: A case study of zahedan, Iran (2006) بیانگر آن است که دلایل مهم عدم توسعه یافتگی زاهدان عبارتند از: جدایی مراکز جمعیتی از مرکز اجتماعی
اقتصادی، فرهنگی، مذهبی و اخلاقی در دو سوی مرز، تفاوت سطح توسعه یافتگی مناطق مرزی و امکانات مهاجرتی
پتانسیل ها برای تجارت بین مرزی.
-6-1 سوالات تحقیق
– مهمترین عوامل درونی و بیرونی موثر بر توسعه شهرستان پارس آباد مغان به عنوان منطقه آزاد تجاری جیست؟
– چه راهبردهایی را می توان جهت توسعه و رفع محدودیت های شهرستان پارس اباد مغان بعنوان منطقه آزاد تجاری تدوین کرد؟
-7-1 فرضیات تحقیق
– در محیط درونی نقاط قوت بر نقاط ضعف و در محیط بیرونی نقاط فرصت بر تهدیدها برتری دارند.
– نوع استراتژی برای توسعه شهرستان پارس آباد مغان بعنوان منطقه آزاد تجاری استراتژی تهاجمی می باشد.
-8-1 روش تحقیق
این پژوهش به لحاظ روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و به لحاظ ماهیت تحقیق، کاربردی است. برای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز از بررسی اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق صاحبنظران و اساتید دانشگاه های شهرستان پارس آباد مغان بود که به روش دلفی به تعداد 30 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. برای شناسایی عوامل درونی و بیرونی شهرستان پارس آباد مغان پرسشنامه ای در قالب مدلSWOT طراحی شد.
-1-8-1 مدل SWOT
حروف اول چهار کلمه انگلیسی (Strength) معادل قوت، (Weakness) معادل ضعف، (Opportunity) معادل فرصت و (Threat) معادل تهدید است .(Humphrey: 2005) این تکنیک برای اولین بار توسط Albert Humphrey در دهه 1960 میلادی در پروژهای پژوهشی در دانشگاه استانفورد با استفاده از اطلاعات به دست آمده از 500 کمپانی ارائه شد.((Arslan and Er, 2008 ; Saaty, 1987 این مدل می تواند برای یک منطقه
جغرافیایی خاصی و یا موضوع و مسئله ای که در واقع به نوعی با آن درگیر هستیم، طراحی شود و در واقع کار اصلی آن تعیین راهبرد برای بهبود کارایی یا وضعیت می باشد. این مدل از دو عامل تشکیل می شود که عبارتند از:
4
عوامل درونی: عواملی هستند که در درون خود سیستم یا منطقه وجود دارند و در تعیین وضعیت منطقه موثر می باشند. در مدل SWOT، عوامل درونی شامل نقاط قوت و نقاط ضعف یک سیستم یا سازمان یا منطقه می باشند.
شناسایی نقاط قوت، راه تقویت سیستم را آشکار کرده و در کنار آن، شناسایی نقاط ضعف، باعث می شود که از این نقاط ضعف به نفع نقاط قوت استفاده کرد.
عوامل بیرونی: آنهایی هسنتند که از کنترل منطقه خارج بوده و از بیرون بر سیستم اثر می گذارند. به نوعی مرتبط به فرایندهایی است که در خارج از محدوده آن منطقه به وقوع می پیوندد. عوامل بیرونی شامل فرصت ها و تهدیدها می باشند. یعنی چه عواملی از بیرون به عنوان یک فرصت تلقی می شوند که می توانند در جهت پیشرفت یک منطقه موثر باشند و از طرفی چه عواملی یک تهدید محسوب شده که برای منطقه خطرساز است که باید از آن دوری کرد و آن را به فرصت تبدیل کرد. معیار سنجش و درجه بندی برای هریک از عوامل به این صورت است که برای هر عامل، دامنه ای که ازکاملاً( موافقم) تاکاملاً( مخالفم) درجه بندی شده سپس در ستون وزن، با توجه به میزان اهمیت هر عامل و مقایسه ی عوامل با یکدیگر، ضریب اهمیتی بین صفر الی یک (0-1) به آن عوامل داده می شود. مجموع این ضرایب هم در عوامل داخلی و هم در عوامل خارجی نباید بیش از یک باشد. در ستون رتبه با توجه به کلیدی یا عادی بودن قوتها، ضعفها، فرصتها و تهدیدها به ترتیب رتبه 3 یا 4 به قوتها و فرصتها و رتبه 1 یا 2 به ضعفها و تهدیدها اختصاص می یابد. تخصیص رتبه بندی به این صورت است که اگر قوت یا فرصت یک مورد عالی باشد، رتبه 4 و چنان چه معمولی باشد، رتبه 3 به عامل مورد نظر داده می شود، و اگر ضعف یا تهدید یک مورد معمولی باشد رتبه 2، و چنانچه بحرانی باشد رتبه 1 به عامل مورد نظر داده می شود(صرافی و همکاران،.(1387 در نهایت براساس امتیاز وزنی کسب شده ی هریک از عوامل، نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدها اولویت بندی می شوند. چنان چه امتیاز نهایی در عوامل داخلی بیش از 2/5 باشد، بدین معنی است که طبق پیش بینی های به عمل آمده قوتها بر ضعفها غلبه دارند، و چنان چه امتیاز نهایی در عوامل خارجی بیش از 2/5 باشد، فرصتها بر تهدیدها غلبه خواهند داشت، و اگر این امتیازها کمتر از 2/5 باشند، نشان دهنده غلبه ضعفها بر قوتها و تهدیدها بر فرصتها خواهند بود (اعرابی، .(1387 سپس با استفاده از این عوامل، در چهار بخش، راهبردهای مختلف و متنوع تعیین می شود راهبردهای تعیین شده برای یک سیستم می تواند چهار جهت مختلف داشته باشد:
– راهبردها، تهاجمی باشد (SO)
– راهبردها، تنوع باشد (ST)
– راهبردها، تدافعی باشد (WT)
– راهبردها، محافظه کارانه باشد. (WO)
در جدول (1) نحوه تشکیل استراتژی ها مشخص شده است.
جدول :1 ماتریس SWOT و نحوه تشکیل استراتژی ها
ماتریس SWOT نقاط قوت نقاط ضعف
S W
5
فرصت استراتژی ها استراتژی ها
O SO WO
تهدیدها استراتژی ها استراتژی ها
ST WT
(منبع: کرمی و شریفی، (1391
-9-1 متغیرها
ویژگی هایی که پژوهشگران آنها را مشاهده و اندازه گیری می کنند متغیر نامیده می شود. واژه متغیر به ویژگی هایی اطلاق می شود که می تواند بیش از یک ارزش به آنها اختصاص داد (دلاور، .(1382 متغیرهای مستقل در این تحقیق عبارتند از: عوامل درونی و بیرونی و متغیر وابسته در این تحقیق عبارتند از توسعه شهرستان پارس آباد مغان به عنوان منطقه آزاد تجاری است.
-10-1 محدوده و قلمرو پژوهش
شهرستان پارسآباد در قسمت شمالی جلگه مغان قرار گرفته و با مساحت 1554 کیلومترمربع، شمالیترین شهرستان استان اردبیل میباشد که از لحاظ موقعیت ریاضی بین 39درجه و20دقیقه تا 39درجه و42دقیقه عرض شمالی و47درجه و30دقیقه تا 48درجه و10دقیقه طول شرقی از نصف النهارگرینویچ واقع شده و از سطح دریا بطور متوسط
45 متر ارتفاع دارد. این شهرستان از شمال به رودخانه ارس و جمهوری آذربایجان، از غرب به شهرستان کلیبر در استان آذربایجان شرقی، ازشرق به جمهوری آذربایجان و از جنوب و جنوب غربی به شهرستان های بیله سوار و گرمی محدود میگردد. شکل (1) موقعیت محدوده و قلمرو پژوهش را نشان می دهد.
